Gaslighting

is een vorm van psychologische manipulatie waarbij de dader iemand opzettelijk aan zichzelf doet twijfelen. De term komt uit een toneelstuk uit 1938 genaamd *Gas Light*, waarin een man zijn vrouw langzaam laat geloven dat ze gek wordt door haar realiteit te manipuleren, onder andere door het dimmen van gaslampen en te ontkennen dat het licht verandert.

In relaties of andere situaties waar gaslighting voorkomt, probeert de dader het slachtoffer te verwarren en onzeker te maken over wat ze voelen, denken of ervaren. Dit kan leiden tot verwarring, onzekerheid, en een verminderd vertrouwen in hun eigen oordeel en realiteit.

Voorbeelden van gaslighting

Ontkennen van de waarheid: De dader ontkent dingen die zijn gebeurd, ook al weet het
slachtoffer dat ze echt zijn gebeurd. Bijvoorbeeld: “Dat is niet gebeurd, je verzint het”.

Minimaliseren van gevoelens: De dader zegt dat het slachtoffer overdreven reageert of
dingen verkeerd begrijpt. Bijvoorbeeld: “Je bent te gevoelig” of “Je stelt je aan”.

Verdraaien van feiten: De dader verandert of verdraait gebeurtenissen zodat het slachtoffer aan zichzelf gaat twijfelen. Bijvoorbeeld: “Ik heb dat nooit gezegd” terwijl het slachtoffer zeker weet dat het is gezegd.

Afleiden of negeren: Wanneer het slachtoffer hun zorgen uitspreekt, kan de dader die
afwijzen of negeren, zodat het lijkt alsof de zorgen onbelangrijk zijn. Bijvoorbeeld: “Waarom maak je je druk om iets dat niet eens waar is”

Gevolgen van gaslighting

Zelftwijfel: Het slachtoffer begint te twijfelen aan zijn eigen geheugen, waarnemingen en gevoelens.

Verlies van zelfvertrouwen: Door constante manipulatie kan het slachtoffer hun eigen waarde en capaciteiten gaan betwijfelen.

Afhankelijkheid van de dader: Het slachtoffer kan zo onzeker worden dat hij/zij steeds meer afhankelijk wordt van de dader voor “de waarheid” of bevestiging.

Emotionele verwarring: Het slachtoffer kan zich verward, angstig en geïsoleerd voelen, niet wetend wat de waarheid is.

Gaslighting wordt vaak gebruikt door mensen met narcistische of manipulatieve
persoonlijkheidskenmerken om controle over een ander te krijgen. Het is een gevaarlijke vorm van emotioneel misbruik en kan ernstige psychologische schade veroorzaken.